Wykonywanie orzeczeń sądowych i nakazów przez polskie firmy na Białorusi

Wykonywanie orzeczeń sądowych jest ostatnim etapem windykacji należności na Białorusi.

Pomimo tego, że Białoruś i Polska należą do tego samego systemu prawnego, wykonywanie orzeczeń sądowych na Białorusi jest znacznie dłuższe i bardziej skomplikowane. Na czym polegają te trudności?

Obecnie w Republice Białoruś istnieją dwa sposoby wykonania orzeczenia sądu:

• za pośrednictwem komornika sądowego w białoruskich państwowych organach egzekucyjnych.
• poprzez zautomatyzowany system informacji o realizacji zobowiązań pieniężnych z rachunków czekowych dłużnika przez banki (dalej - IDO AIS).

Wykonanie orzeczenia sądu na Białorusi przez polskie spółki poprzez złożenie wniosku do komornika w Wydziale Egzekucji Przymusowej.

Na Białorusi do prowadzenia postępowania egzekucyjnego powołano specjalny organ państwowy - Wydział Egzekucji Przymusowej. Pracownikami tych wydziałów są komornicy sądowi. Postępowanie egzekucyjne jest przez nich wszczynane i prowadzone w miejscu, gdzie znajduje się dłużnik lub jego majątek (art. 56 Ustawy Republiki Białorusi "O postępowaniu egzekucyjnym").

W celu wszczęcia postępowania egzekucyjnego na Białorusi polski wnioskodawca musi wysłać do organów egzekucyjnych wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. We wniosku polska spółka podaje: dane powoda i białoruskiego dłużnika, kwotę istniejącego zadłużenia, numer i datę postanowienia sądu, rachunek bieżący, na który powinny zostać przelane środki, a także informację o częściowej spłacie zadłużenia (jeśli dotyczy). Odzyskane kwoty mogą być wpłacane na konto białoruskiej kancelarii prawnej, która następnie przekazuje je polskiemu windykatorowi.

Do wniosku należy dołączyć:

• oryginał postanowienia sądu
• dokument poświadczający, że dana osoba jest upoważniona do podpisania wniosku.

Dokument egzekucyjny może być przedłożony przez polską spółkę do wykonania na Białorusi w ciągu trzech lat od dnia, w którym odpowiednie orzeczenie sądu stało się wykonalne. Należy jednak pamiętać, że bieg terminu wykonania nakazu sądowego na Białorusi może zostać przerwany z następujących powodów:

• częściowe wypełnienie zobowiązań przez białoruskiego dłużnika;
• wysyłanie wniosków o płatność do banku białoruskiego w celu automatycznego odbioru za pośrednictwem systemu AIS EDI;
• przesłanie dokumentu egzekucyjnego do miejsca, w którym dłużnik otrzymuje wynagrodzenie za pracę i równoważne wypłaty.

! Po przerwie termin wystawienia tytułu wykonawczego biegnie na nowo. Czas, który już upłynął, nie jest wliczany do nowego terminu.

Dłużnik nie musi płacić białoruskiemu komornikowi za jego pracę. Komornik samodzielnie zatrzymuje od dłużnika białoruskiego kwotę w wysokości 10% wyegzekwowanego długu na poczet jego przymusowego ściągnięcia. Te 10% jest doliczane do kwoty długu i nie dotyczy polskiego dłużnika.

Windykacja poprzez zautomatyzowany serwis bankowy.

Zautomatyzowany system informacji o realizacji zobowiązań pieniężnych (zwany dalej AIS IDO) jest produktem bankowym. Za pośrednictwem tego systemu polskie podmioty zajmujące się odzyskiwaniem wierzytelności mogą składać wnioski o płatność na wszystkie otwarte rachunki bieżące dłużnika. Polskie firmy windykacyjne posiadające rachunki bieżące w Republice Białoruś składają w tym systemie wniosek o płatność wraz z nakazem sądowym na kwotę należną od firmy windykacyjnej. Polski windykator składa wniosek o wykonanie nakazu sądowego za pośrednictwem swojego białoruskiego banku, który rozsyła wezwanie do zapłaty do wszystkich innych banków, w których dłużnik ma rachunki bieżące. Gdy na którykolwiek z rachunków bieżących dłużnika wpływają środki - system automatycznie je obciąża i przekazuje wierzycielowi.

Ten sposób wykonywania orzeczeń sądowych na Białorusi ma zarówno zalety, jak i wady. Do zalet należą:

• uproszczoną procedurę składania i wycofywania wniosków o płatność;
• szybkie odliczanie środków;
• zautomatyzowany proces, który wyklucza błędy ludzkie;
• кwota do odzyskania od dłużnika nie wzrasta o 10%. Nie trzeba płacić prowizji dla banku.
• natychmiastowy przepływ dokumentów między podmiotem odzyskującym, bankiem i dłużnikiem.

Minusy:

• zgłaszane roszczenia mają wyłącznie charakter pieniężny;
• wyklucza się możliwość zastosowania środków tymczasowych.

Zautomatyzowanego systemu informacyjnego realizacji zobowiązań pieniężnych jest możliwa tylko wtedy, gdy istnieje rachunek rozliczeniowy w białoruskim banku. Jeśli polska firma posiada przedstawicielstwo na Białorusi, odzyskanie środków za pośrednictwem AIS EIT staje się możliwe, ponieważ przedstawicielstwo będzie posiadało rachunek bieżący na Białorusi.

Możliwe jest również zastąpienie powoda z umowy cesji wierzytelności powodem białoruskim, który samodzielnie wystawi bankom wierzytelność wobec dłużnika i wykona wyrok na rzecz polskiej spółki.

Na zakończenie pragniemy zaznaczyć, że na Białorusi istnieją dwa sposoby wykonywania orzeczeń sądowych. Każdy z nich ma swoje własne niuanse i cechy szczególne. Prawnik doskonale znający zarówno polskie, jak i białoruskie prawo będzie w stanie pomóc w zrozumieniu tych osobliwości. Aby jednak zoptymalizować i ułatwić komunikację, ważne jest, aby prawnik znał język polski. Taką firmą jest Kancelaria "Spory gospodarcze". Nasi prawnicy znają i stosują prawo polskie i białoruskie oraz mają duże doświadczenie w egzekwowaniu orzeczeń na rzecz polskich firm. Nasi pracownicy posługują się biegle językiem polskim i angielskim. Dlatego prawidłowe i racjonalne podejście do tego procesu będzie kluczem do odzyskania istniejącego zadłużenia.